عبدالملک بن ابوجعد ورفجومیعبدالملک بن ابوجعد ورفجومی، از خوارج صفریه بود که بر قیروان مسلط شد و عده‌ای از اعراب اعراب ساکن آن جا را به قتل رساند. او سرانجام به سال ۱۴۰ ق در جنگ با عبدالاعلی معافری کشته شد. ۱ - معرفی اجمالیعبدالملک بن ابوجعد ورفجومی، از خوارج صفریه بود و چون از قبیله ورفجومه، یکی از تیره‌های نفزاوه صفریه بود، به ورفجومی شهرت یافت. عبدالوارث بن حبیب فهری از ترس پسر برادرش، عبدالرحمان به او پناه برد. عبدالوارث و برادرش، الیاس مشترکاً عبدالرحمان فهری، برادر خود را به قتل رساندند و هنگامی که حبیب بن عبدالرحمان، عبدالوارث را تعقیب کرد، عبدالملک وی را از دستگیری عبدالوارث منع کرد. از این رو بین آنان جنگی درگرفت و او فرار کرده، به قابس پناه برد. عبدالملک قیروان را تصرف کرد بعد از فرار حبیب، حاکم قیروان با زور وارد آن شهر شد و تمام قریشیان و اعراب ساکن آن جا را به قتل رساند و ساکنان شهر را مطیع خود ساخت. هنگامی که بر اهالی قیروان فشار زیادی وارد آمد، ابوالخطاب، عبدالاعلی معافری، از سرشناسان عرب و از خوارج اباضیه قیام کرد و همراه با یاران خود که از بربرهای طرابلس بودند، قیروان را مورد هجوم قرار داد. عبدالملک به سوی او روان شد، اما مردم قیروان به دلیل ظلم و ستم عبدالملک و اطرافیان او از گرد وی پراکنده شدند. به همین دلیل، عبدالملک شکست خورده و کشته شد. آن چه که باید به آن اشاره کرد، این است که خوارج اباضیه معتدل و میانه رو بودند، برخلاف خوارج صفریه که افراطی بوده و در کشتن مخالفان خود و ریختن خون آنان، شدت عمل نشان می‌دادند. به همین سبب ابوخطاب معافری که او نیز اباضی بود، از اعمال ستمگرانه عبدالملک با مردم قیروان اظهار نارضایتی کرد و به کمک آنها شتافت و با عبدالملک جنگیده و او را کشت. ۲ - پانویس۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۵۴. |